مقدمه
بدون تردید بیانات بسیار مهم مقام معظم رهبری (مدظله) فصل جدیدی در ادبیات تعامل با بخش خصوصی و آینده کشور گشوده است و از آن به حق میتوان با عنوان "انقلاب اقتصادی" یاد کرد. اهداف نوین توسعه کشور که در رویکردی هوشمندانه با عنوان سند چشم انداز20 ساله توسعه دنبال میشود، در بسیاری از موارد میتواند از طریق حضور و مشارکت بخش خصوصی به اجرا درآید.(پاکدامن،1374) امروزه هیچ الگوی رشد و توسعهای در سطح جهان را نمیتوان یافت که بخش خصوصی کارآمد، صدر نشین آن نباشد. ویژگی بخش خصوصی؛ آفرینندگی، خلاقیت، بهرهوری، اصلاح طلبی برای جلوگیری از اتلاف منابع در فرایند توسعه پایدار و غیره است.
مفهوم خصوصی سازی برای کشورهای توسعه یافته، نه جدید است و نه منحصر به فرد. بخش خصوصی قرنهاست که در بین ملل صنعتی غرب ارائه خدمت میکند، به ساخت مسکن و زیر ساختها یاری میرساند و در بسیاری از کشورهای در حال توسعه نقش مهمی را در فراهم ساختن خدمات و مسکن بر عهده دارد. (سالارزهی،1386)
خصوصی سازی در بنادر نیز از این قضیه مستثنی نمیباشد. مفاهیم اصلی و اولیه بنادر خصوصی به اواخر قرن 17 و دوران ظهور و رشد سرمایه داری در انگلستان برمیگردد. (کریمی پتانلار،1385) کشورهای مختلف به تدریج برنامه های خاصی را برای خصوصی سازی در بنادر پیاده کردند تا اینکه امروزه پیشرفت های چشمگیری را در این زمینه مشاهده میکنیم.
اصطلاح "خصوصی سازی" به هر گونه انتقال فعالیت از بخش عمومی به بخش خصوصی اطلاق میشود. این امر میتواند فقط در ارتباط با وارد کردن سرمایه یا فن مدیریت خصوصی در فعالیت بخش عمومی باشد، اما نوعاً بیشتر انتقال مالکیت از بنگاه های عمومی به بخش خصوصی را شامل میشود. (رحیمی بروجردی،1386) بندر محل تلاقی مدیریت های مختلف است؛(مجله پیام دریا، انتشارات کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران) لذا به ساماندهی نظام مدیریتی برای افزایش بهرهوری نیاز دارد. (کریمی پتانلار،1385) بر اساس آمارهای جهانی، حدود 90 درصد از فعالیت های واردات و صاردات کشورها و به طور کلی فعالیت های تخلیه و بارگیری و حجم جابجایی در فرایند تجارت جهانی از طریق دریا و در بنادر صورت میگیرد. بنابراین از این منظر میتوان گفت بندر نقشی حیاتی و اساسی در این فرایند دارد.